Жаңа кәсіптер атласы Қазақстанның мұнай-газ саласын геологиялық барлаудан, өндіруден, тасымалдаудан, сақтаудан бастап, оны өңдеуге дейінгі барлық сатыларда зерделеді. Энергетика саласында жаңа кәсіптер атласын құру үшін 9 терең сұхбат, 211 салалық сарапшылармен саланың болашағы туралы болжамдар туралы сауалнама жүргізілді, сондай-ақ форсайт-сессияға 75 сарапшы қатысты. Қорытындысы бойынша 37 жаңа мамандық әзірленді, 7 трансформацияланатын және 13 жойылып бара жатқан мамандық анықталды.
Салалық сарапшылардың форсайт-болжамдары негізінде құрылған
сұхбат
сала болжамдары
қатысушылар
Мұнай-газ саласы кәсіптерінің Атласы:
мамандық
мамандық
мамандық
![](https://www.enbek.kz/atlas/storage/editor/departments/22tI2iNZZfGdHslg5lCfQGLbzDKXxCAPjN3TkElo.png)
1. 1. АДАМСЫЗ КЕН ОРЫНДАРЫ және САНДЫҚ ЕГІЗДЕР
Болашақта мұнай-газ саласындағы өндірістік процестер айтарлықтай өзгеріске ұшырайды. Беті кірленген дулығадағы мұнайшының бейнесі - өткен тарих болады. 10-15 жылдан кейін мұнай өндіру үшін шалғай даладағы вахталық ауылда тұрудың қажеті болмайды. Кен орындары қаңырап бос қалады. Жұмыстың көп бөлігін қалада басқаруға болатын машиналар немесе оларға енгізілген басқару бағдарламасы бар роботтар орындайды. Мұнай-газ қызметкері каска мен күртеше киген адамға қарағанда геймерлерге ұқсайды. Мұнай-газ саласының инженері ең алдымен ұңғымалардың, кәсіпорындардың, өндіріс процестерінің цифрлық модельдерін құрастыратын IT-маман болады. Ол көптеген ақпаратты өңдейді және басқару орталығынан өрісте орналасқан объектіге қарағанда көбірек басқарады.
Егер Сізге мұнай мен газды өндіруге қызықты болса, онда сізге болашақ келесі мамандықтар сәйкес келеді:
Сіз тіпті бұрын ешкімге белгісіз жаңа материалдар жасай аласыз
- 1Сандық егіздер кен орындарын құру жөніндегі Инженер-дизайнер
- 2МӨЗ-дің сандық егіздерін құру жөніндегі Инженер-дизайнер
- 3Өндірістік деректер талдаушысы және машиналық оқыту маманы
- 4ІТ-диспетчері
- 5Цифрландыру жөніндегі сервистік инженер-мұнайшы (Big-Data архитектор)
- 6Құбыр учаскесін әмбебап басқарушы
- 7Кен орнын игеруде дрондарды басқару жөніндегі маман (геология, геодезия, маркшейдерия).
![](https://www.enbek.kz/atlas/storage/editor/departments/zsoEkwZxG8QXArsK6tJqIfrLA0z7Lkito7sBeCNE.png)
2. МҰНАЙДЫ ТЕРЕҢ ӨҢДЕУ
Мұнайдан көптеген заттар жасалатынын бәрі біледі: пластик, резеңке, отын және тіпті тамақ. Көп ұзамай Қазақстанда да түрлі тауарлар шығарылатын болады, жаңа жұмыс орындарын ашылады, елге жоғары табыс әкеледі, дарынды химиктердің өзін-өзі танытуына жағдай ашылады, елге жоғары табыс әкеледі, дарынды химиктердің өзін-өзі тануына жағдай жасалады.
Егер сіз мұнай өнімдерінен өнім шығарғыңыз келсе, онда Сіз болашақ мамандықтардың бірін таңдауыңыз керек, мысалы:
Сіз тіпті бұрын ешкімге белгісіз жаңа материалдар жасай аласыз
![](https://www.enbek.kz/atlas/storage/editor/departments/NqmRX9cmpz7rpBcn0fxKWiMDp67hsqFCtNXBXvTL.png)
3. МҰНАЙ ӨНДІРУДІ АРТТЫРУ және ӨНДІРІС ТИІМДІЛІГІ
Тиімділік мұнай-газ саласындағы барлық кәсіпорындардың ұраны болады. Инновациялар, жетілдірулер және тіпті елеусіз ұсыныстар өндірістер мен кен орындарында белсенді түрде енгізіле бастайды. Бұл процесс енді өздігінен іске қосылмайды. Салаға процестерді, технологияларды, жабдықтарды жетілдірумен айналысатын мамандар келеді. Мұнай-газ кәсіпорындарының айналасында жабдықтарды жөндеу және қызмет көрсету, тар шеңберде мамандандырылған жұмыстарды орындау бойынша сервистік кәсіпорындардың тұтас кластері құрылатын болады. Қызмет тек кәсіби мамандарға сеніп тапсырылатын болады! Қазақстанда отандық ғалымдар жасаған көптеген патенттер мен өнертабыстар жинақталған. 5-10 жылдан кейін оларды тәжірибеге енгізумен мақсатты түрде айналысатын мамандар келеді.
Мұнай-газ кәсіпорындарының тиімділігін арттыру мақсатында жұмыс жасағысы келетіндерге біз келесі мамандықтардың бірін таңдауға кеңес береміз:
- 1Continuous improvement specialist (үздіксіз жақсарту маманы)
- 2Мұнай-газ саласындағы инженер-талдаушы
- 3Business / working process transformation specialist (жұмыс процестерін оңтайландыру маманы)
- 4R&D жобалар менеджері
- 5Жабдықтарды модернизациялау жөніндегі супервайзер
- 6Жабдықтарды модернизациялау және бейімдеу бойынша инженер-жобалаушы
- 7Жабдықтың сенімділігі және болжамды аналитикасы жөніндегі инженер
![](https://www.enbek.kz/atlas/storage/editor/departments/hOSFDCJs9YHf4qmKXIyJxWaQ2s23WktqEPEdOOuj.png)
4. ГЕЙМИФИКАЦИЯ ЖӘНЕ ШЕКТІ ЖЕКЕ ОҚЫТУ
Болашақтың мұнай-газ кәсіпорындары мұнай мен газды өндіріп, өңдеп қана қоймай, сондай-ақ өздерінің қажеттіліктері үшін жұмысшылар мен техниктер дайындайтын болады. Оқыту жеке оқу бағдарламаларына, геймификацияға және Виртуалды және кеңейтілген шындық технологияларын қолдануға негізделген болады.
5-10 жылдан кейін оқулықтардағы дәрістер мен схемалар түпкілікті өткенге айналады. Оқушылар алғашқы күннен бастап ең заманауи жабдықтардың қалай жұмыс істейтінін көріп, оның сандық егіздеріне виртуалды ғылыми жөндеу жұмыстарын жүргізе алады. Келесі мамандар оқытады:
Келесі мамандар ГЕЙМИФИКАЦИЯНЫ құрып, оқу бағдарламаларын басқарады:
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/svuR8MAeDzn2gFbnFitCaEEDKckP4nW9rjHmfMmp.png)
3D басып шығару операторы
Шығатын жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/9pgAW3dvttdHodXsf2uXJWzsk6Ettk2aDiYMt7Ua.png)
Ұшу аппараттарына арналған отын жөніндегі химик
Шығатын жылы: 2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/NtD9wJiigtmyFUPp8H6loF9fu6cjlzKYCzOdmcj0.png)
Мұнай-газ саласындағы инженер-талдаушы
Шығатын жылы: 2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/ZLOg5wxvf9YT5eYRhZ1Tcrv9KyM8uzj3rTyr3jt9.png)
Биологиялық өзара әрекеттесу технологы
Шығатын жылы: 2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/HXVWiBSEDTnSYhLtThbouO2hrx2VK4roVWfvNG9F.png)
Химиялық инжиниринг технологы
Шығатын жылы: 2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/IApb7D9IEh9dBAXnI7ADDlu5j223pzl6ydwdIrGP.png)
Көмір өңдеу жөніндегі химик-технолог
Шығатын жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/w918Zg70bFvnTF5QWDYqnpA32LpUnrgXdZ9qbF6I.png)
Композиттік материалдар химигі
Шығатын жылы: 2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/wETztrGXjGLkHfH42Ui0O2P27SrXyyzkmRZmoc5w.png)
Есептеу химиясының инженері (Computational Chemist)
Шығатын жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/0bJVRXlJMIMFBXWxIZEJ5NeDx9cdrSTdkK9rks9L.png)
Үздіксіз жетілдіру маманы (CONTINUOUS IMPROVEMENT SPECIALIST)
Шығатын жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/hFln5Uc1Yh5xqrQrFlqzsaDt8hTfXlLYAvzVA60y.png)
Киберқауіпсіздік инженері
Шығатын жылы: 2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/3aMVMKE2xp5ul0RZ49xS31uirrfJRQQoJ4XkFvOi.png)
Кибершабуылдан қорғаушы
Шығатын жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/z7mH9rzirXKkrbRpdTnlDBW4bs4WvEAXA2H0zWvf.png)
Мұнай өңдеуші зауыттардың цифрлық телқосақтарын жасау жөніндегі инженер-дизайнер
Шығатын жылы: 2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/ZjvYxqgzvE1bsQ18A6fX7KmJjcFk5w7xh2EFPFNk.png)
Жабдықтарды жаңғырту және бейімдеу жөніндегі инженер-жобалаушы
Шығатын жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/FuMZxXV6SEEDNJADaJOP57xmYujFh1UBmZlBfvCm.png)
Сандық егіз кен орындарын құру жөніндегі Инженер-дизайнер
Шығатын жылы: 2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/fHW9dJWj5hyE4z7uO5vBk3gP8eZom1rkMNLg6A55.png)
Жеке оқыту бағдарламаларының әзірлеушісі
Шығатын жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/OMH4VBWbFiBPEmKIiEtQezNzdpmpancxWVRDqVIb.png)
Цифрлық коуч / қашықтықтағы тәлімгер
Шығатын жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/HCsi5Fhrcw7WzPqiiPO1t5RAViKDg6DFXBRUZse1.png)
Кен орындарында кен шығаруда (геология, геодезия, маркшейдерия) дрондарды басқару жөніндегі маман
Шығатын жылы: 2022
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/LzNCtUlRn5zacB0WyqTQqx8lsykI3w5FNd1FJp4O.png)
Жабдықтарды жаңғырту жөніндегі супервайзер
Шығатын жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/HKNNikYBEpshjLVDe63bpDztAakqrlPDnbLJN19h.png)
Жабдықтардың сенімділігі мен предиктивті аналитикасы жөніндегі инженер
Шығатын жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/ZSkww9tfJApY4BlKJbA7Bfuf47vvRGDKwhfXLhN0.png)
Кен игеру саласындағы экоаналитик (зиянды әсерді азайтуды басқару)
Шығатын жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/wuLHl5Ltg1RLjIWQSIc7JM2B5a3X0AUElBSrQpIp.png)
Facility менеджер
Шығатын жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/ob2goOLIwkyqYm8Xug3nPu70WYua2XfUwTPL91Oj.png)
Сутекті энергия тасымалдаушылар технологы
Шығатын жылы: 2035
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/sw0TR38CC3djZyPfsypSGivaPG7ekMZmRqB7Pp7d.png)
Жұмысшыларды оқытуға арналған нақты өнеркәсіпті 3D-модельдеу маманы
Шығатын жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/857N8x6Iy2JadP8mwvR2eZOL7xt3nRsKyK0SG28Y.png)
Инновациялық технолог
Шығатын жылы: 2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/HidGTAktsm8hSrLWyH8CUPcFZQf6jYwbisNwUR5q.png)
ІТ-диспетчер
Шығатын жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/sdaQKT14rkX3zU274tvKoLkNDlFER89LI9UHpXOC.png)
Жаңа материалдарды әзірлеу жөніндегі химик-зертханашы
Шығатын жылы: 2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/Ysz8jMcydPRG7OlJhal5Rv70yjBvcNaxtDJcEGgK.png)
Мұнай-газ саласындағы заңгер
Шығатын жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/J2zwBpYnoxLPjLPE1nJJlNTNqHQ7c7qr7ee1yleX.png)
Нанотехнолог-инженер
Шығатын жылы: 2035
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/vH6DbPURCQVJNiOUOVCbqhH1vzBYCZfaEcY5L7iN.png)
Цифрландыру жөніндегі сервистік инженер-мұнайшы (BIG DATA Архитектор)
Шығатын жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/wwUJ895bpAAeXhnl9yMjjyXgXN5ADt7NyHfl9WkI.png)
Инновациялық энергетика жөніндегі инженер-энергетик (энергияның әртүрлі түрлерін генерациялау)
Шығатын жылы: 2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/fXjwOU0MH52k2v5CIBMNJxQGWzw2SzBkI9D10Sx5.png)
Өндірістік деректер талдаушысы және машиналық оқыту бойынша маман
Шығатын жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/nqbFVEwb3nnTbULCBoAaqullxMWq0eSXYYTg1eal.png)
R&D жобалар Менеджері
Шығатын жылы: 2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/ugtz53E4LC1RRNzeKZfnQSDjDljGNwJD4RxO3myv.png)
Мұнай-газ процестеріне арналған сервистік бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеуші
Шығатын жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/MvhjtSV4HgRo9klp2SFxqqawqB8E6Ixty5ZlMie4.png)
Көмірден каучук, полипропилен, резеңке және пластмасса жасау жөніндегі технолог
Шығатын жылы: 2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/dmCPNimz7iKFaFKCK4Gu0Q7pAWzTrkNQtWaQjxKp.png)
Құбыр учаскесін әмбебап басқарушы
Шығатын жылы: 2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/zj6FFAuoYMdRv12L8de0w3CA9MiYDxoYMaKaYNHT.png)
Ұшқышсыз ұшу аппараттарының операторы
Шығатын жылы: 2022
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/IXvLU9xBsH07VKdzefsehmOlotpTRvvCgT4idlFD.png)
Жұмыс процестерін оңтайландыру маманы (BUSINESS / WORKING PROCESS TRANSFORMATION SPECIALIST)
Шығатын жылы: 2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/JPxuQC9ncG5B4OB3thPwWy1b6jqC10O4dHZuFuLz.png)
Химик-инженер мамандығы бойынша «Органикалық заттардың химиялық технологиясы» ⇒ тар шеңберлі мамандандырылған инженер-химик
Трансформация жылы: 2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/qVmh9vmYrudIIvpwJpd3fNjig4tRsGSIDrt1sP7t.png)
Химик ⇒ IT технолог, деректер қорын талдаушы
Трансформация жылы: 2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/zNFoCCr5CSjF7pu48sdyJYf43Q9PV6Ct3c8H6tUd.png)
Кран машинисті ⇒ Кран машинисті 2.0
Трансформация жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/MtrWeaF57dJaA1KQKyh5fo7wTwwYFd1i50vz32Dr.png)
Мамандандыру жөніндегі инженер (бұрғылау, технология, тасымалдау) ⇒ Мамандандыру жөніндегі инженер 2.0
Трансформация жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/980UVyebzVObMX60x6mmrVJQRiYlGsLR6mIkLn8d.png)
Автотиегіш жүргізушісі ⇒ Автотиегіш жүргізушісі 2.0
Трансформация жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/V12tUPbTbQANvBjNiRn5530LH28aNP3FpiTIWVJ1.png)
Технологиялық қондырғылар операторы ⇒ пульт операторы
Трансформация жылы: 2027
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/1Orv80ek0AR4N5ll75vAh4Ff6b6NAKJcPgeBtHxR.png)
Дәнекерлеуші⇒Дәнекерлеуші 2.0
Трансформация жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/vjjdAw7dmoxyMejsNWjutEf6eYs5J7KAcE3OiIAo.png)
Өлшеу аспаптарымен жұмыс істейтін дала операторлары
Жойылу жылы: 2025-2027
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/frslgupTFZJgZwq95Prl67DOqPXbyrjXJc9qUoTZ.png)
Шыны жасаушы (зертханалық ыдыс жасау)
Жойылу жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/gCayrRuELRpI63u5MA6P4evrylyeOPFqmESSDuqO.png)
Өндірістік ағуларды жинаушы
Жойылу жылы: 2027
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/9qC5U20IqFutISDKyHn0JmaFq7xwk2afCjBHzyKs.png)
Құбырларды желілік аралаушы
Жойылу жылы: 2025-2027
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/MUOlYyDT6vOgPaeJ04qiCwRlZ3VXhsfyN89DMZQQ.png)
Есепші
Жойылу жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/epEJpLcWovdDCOuNgA3dV1qZJFfLXLlfGSBb8bnY.png)
Маркшейдер
Жойылу жылы: 2025-2027
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/gXABBy4XScoHJR9kM8JbEPt0XqJGpItAPP0fG5ME.png)
Өндіру операторы
Жойылу жылы: 2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/EfeGtgmbUyNkgXC1GCW1TesfCPF0JzljWECx3DNi.png)
Сынама алушы
Жойылу жылы: 2025-2027
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/TLJ2rBgULkpB5w8IPgAIeUydhrBGuKupZkahVdU4.png)
Ауысым бастығы
Жойылу жылы: 2027-2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/f7ZaJGaVG8OmCttciZBSWSUHcAAdTexVPZMjYej1.png)
Құжат айналымы бойынша мамандар
Жойылу жылы: 2030
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/hz8CY6OUPFaz6MKejxMXXA7tlUGfEOKaLkgSIqMb.png)
Табельші
Жойылу жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/gPKtNqqfMO0IQPE2bMDHlhiyYw7Gxl70HjW2qpaF.png)
Діріл диагностикасы инженері
Жойылу жылы: 2025
![01](https://enbek.kz/atlas/storage/professions/6M71xL426B4cptOetnT06VZbJPMXqb0JOl9Ifafh.png)