Сауранбаев Ералы Болатұлы

Қазіргі уақытта құрылыс саласы белгілі бір құлдырауды бастан кешуде. Әрине, күйзеліс әлі де уақытша, алайда бұл күйзелістің созылмалы, жүйелі немесе уақытша болуы Үкіметтің іс-әрекетіне байланысты. Қазір құрылыс саласындағы ең маңызды мәселе - логистикалық тізбектерді бұзу: импорт, жеткізілім, жұмыс күші. Әсіресе, адами ресурстар, мамандар жетіспейтінін атап өткім келеді. Сондай-ақ нарықтың тарылуы жүріп жатыр.

Алайда, егер салаға ретроспективада 5-10 жыл қарайтын болсақ, онда біз жақсы жаққа үлкен секірісті байқадық.

Қазақстандағы құрылыс саласы - бұл экономиканың ажырамас және маңызды бөлігі, ол қазіргі уақытта өзінің барлық әлеуетін іске асырмайды.

Отандық құрылыс саласындағы кәсібилік деңгейіне келетін болсақ, тұрғын үй, өнеркәсіптік ғимараттар салу саласында құзыреттіліктің жоғары деңгейі байқалады. Жақсы мамандар тірек конструкцияларын салуда, инженерлік жұмыстарда, электр және сантехникалық жұмыстарда жұмыс істейді. Бұл ретте жаңа технологиялар қолданылады. Біздің компания, мысалы, ТМД-дағы алғашқы жылы қойманы салды, ол толығымен автоматтандырылған, тек роботтар жұмыс істейді, адам еңбегі іс жүзінде пайдаланылмайды.

Алайда, білікті кадрлардың жетіспеушілігі проблемасы әлі де бар. Жұмыс қолының деңгейінде бізде дайындалған кадрлар бар, бірақ менеджерлерді даярлау сапасы ақсап тұр, мамандардың осы эшелонының құрамы шектеулі. Біздің экономикамыз тез өзгеруде, кадрлардың тұрақтамауы осыған байланысты, бір өңірден екінші өңірге, бір саладан екінші салаға үлкен ағымдар жүруде, және құрылыс саласында әрбір 2-3 жыл сайын не адами ресурстардың ағыны, не жылыстауы жүріп жатыр. Мысалы, қазір біз пандемияға байланысты үлкен ағынды көріп отырмыз, адамдар өз аймақтарында тұрып қалды.

Соңғы жылдары барлық мамандардың жетіспеушілігі байқалады, не адамдар жетіспейді, не кәсіби дайындық жетіспейді. Сонымен қатар, төмен білікті кадрлар саны жеткіліксіз, ал кәсіби менеджерлер сапалы түрде жетіспейді. Нарыққа жас мамандар шығады. Олардың әсері жақсы. Егер білім жеткіліксіз болса, онда бұл кемшілік дүниетанымның ашықтығымен өтеледі, цифрландырудың арқасында жастардың менталитеті басқаша. Қазір бұл сала мамандардың жетілген буынына негізделген. Инженерлік құрам-бұл негізінен посткеңестік менталитет, олар керемет шеберлер, бірақ үнемдеу ресурсы, экология және т.б. форматында ойлана алмайды. Көптеген мамандарда кәсіпкерлік ойлау жетіспейді, әсіресе тәжірибесі мол инженерлер арасында, бұл жұмыстың қымбаттауына әкеледі. Жалпы Қазақстанда жаңа технологияларға қатысты қандай да бір кемшілік кешені бар. Әркім "жаңа технологиялар" ұғымын өз жолымен түсіндіреді, көптеген адамдар бұл міндетті түрде шетелдік нәрсе, Роботтар және т.б. деп санайды. Кейбіреулер үшін бұл күнделікті өмірдің бір бөлігі. Мүмкін, біз оларды қабылдаймыз ба, жоқ па деген философиялық сұрақ жаңа технологиялар, бұл біздің ойлау тәсіліміз. Бақылау, стандарттарды енгізу үшін жауапты адамдар негізінен ескі нормалар мен ережелерді ойлайды және жаңа технологияларды теріс қабылдайды. Сондай-ақ, саланың өзіндік ерекшеліктері бар. Құрылыс-бұл айтарлықтай консервативті сектор және инновациялар бізге ең соңында келеді. Эксперименттерге деген көзқарас әлі де теріс, өйткені біздің жұмысымыздың сапасы ғимараттар, біз адамдар үшін, олардың өмірі мен жұмыстары үшін салған нысандардың қаншалықты қауіпсіз болатындығын анықтайды. Сондықтан инновация тұтыну тауарлары саласына көбірек қатысты. егер саланың алтын стандарты туралы айтатын болсақ, қазір әлемде 3D басып шығару, "жасыл" технологиялар мен құрылыс алаңдарындағы Роботтар пайдаланылуда, бұл бізге ерте ме, кеш пе келеді деп сенемін.