Еңбек ресурстарын дамыту орталығының сарапшылары Enbek.kz Электрондық еңбек биржасының (ЭЕБ) деректер базасында бос жұмыс орындарының қысқа мерзімді болжамын дайындады. Ол үш сценарийде жасалған – базалық, оптимистік және пессимистік. Болжамды кезең: 2024 жылғы II-IV тоқсандар.
2024 жыл ішінде сценарийге байланысты ЭЕБ -ға мәлімделген бос жұмыс орындарының саны 1,15 -тен 1,3 млн бірлікке дейін болады деп күтілуде. Базалық сценарийге сәйкес ағымдағы жылы ЭЕБ -дағы бос жұмыс орындарының саны 1,2 млн құрайды, бұл 2023 жылғы деңгейден 8% -ға жоғары.
Базалық сценарий бойынша бос жұмыс орындарының ең көп саны 2024 жылы Алматы қаласында (125 мың), Қостанай облысында (117 мың), Астана қаласында (97 мың), Қарағанды облысында (88 мың) және Түркістан облысында (87 мың) күтіледі.
Базалық және оптимистік сценарийлердегі бос жұмыс орындарының ең көп саны кәсіби мамандарға тиесілі. Аталған сценарийлерде кәсіби мамандар үшін бос жұмыс орындарының саны 2024 жылы 311 мыңнан 409 мың бірлікке дейін, ал бос жұмыс орындарының жалпы санындағы олардың үлесі 26% -дан 31% -ға дейін болады деп күтілуде.
Оптимистік сценарийде пессимистік сценариймен салыстырғанда төмендегі қызметтердің негізгі топтарының үлесі жоғары:
1 - Басшылар мен мемлекеттік қызметшілер (4,7% қарсы 4,2% -ға);
2 - Кәсіби мамандар (31% қарсы 23% -ға);
3 - Техник-мамандар және көмекші кәсіби персонал (10,4% қарсы 8,1% -ға);
7 - Өнеркәсіп, құрылыс, көлік және басқа да байланысты кәсіптердің жұмысшылары (12% қарсы 9,9% -ға);
8 - Өндірістік жабдықтардың операторлары, құрастырушылар мен жүргізушілер (10,5% қарсы 8,6% -ға).
Пессимистік сценарийде төмендегі қызметтердің басқа негізгі топтарының үлесі жоғары:
4 - Әкімшілік саласындағы қызметкерлер (3,9% қарсы 3,5% -ға);
5 - Қызмет көрсету және сату саласының қызметкерлері (11,5% қарсы 8% -ға);
6 - Ауыл және орман шаруашылығы, балық шаруашылығы және балық аулау шаруашылығы фермерлері мен жұмысшылары (1,2% қарсы 1,1% -ға);
9 - Біліктілігі жоқ жұмысшылар (30% қарсы 19% -ға).
Пессимистік сценарийде бос жұмыс орындарының ең көп саны біліктілігі жоқ жұмысшыларға тиесілі: 344 мың (барлық бос жұмыс орындарынан 30%).
Базалық сценарийде 2024 жылы жалдамалы жұмысшыларға ең үлкен жиынтық қажеттілік білім беру (364 мың бос жұмыс орны), денсаулық сақтау (105 мың бос жұмыс орны), басқа да жеке қызметтер (91 мың бос жұмыс орны), өңдеу өнеркәсібі (89 мың бос жұмыс орны), сауда және ауыл шаруашылығы (86 мың бос жұмыс орны) салаларында қалыптасады. Білім беру саласының кадрларға деген жоғары қажеттілігі елде 2000 -шы жылдардың басынан бері байқалып келе жатқан «бэби-бумына» байланысты.
Болжамға сәйкес 2024 жылы ең көп сұранысқа ие 10-топ білікті мамандық келесі үлгідегідей:
қоғамдық ғылымдар бойынша орта мектеп мұғалімдері (31 мың бос жұмыс орны);
мектепке дейінгі білім берудегі тәрбиешілер (27 мың);
күту бойынша орташа медициналық персонал (23 мың);
бастауыш сынып мұғалімдері (20 мың);
үйде емделушілерден тыс науқастарға күтім жасау бойынша қызметкерлер (19 мың);
жаратылыстану ғылымдары бойынша орта мектеп мұғалімдері (17 мың);
математика ғылымдары бойынша орта мектеп мұғалімдері (16 мың);
бухгалтерлер (15 мың);
басқа аспаздар (13 мың);
арнайы білім беру саласындағы басқа оқытушылар (12 мың).
Көріп отырғаныңыздай, ең көп сұранысқа ие білікті кәсіптер білім беру, денсаулық сақтау мамандықтары, сонымен қатар бухгалтерлер мен аспаздар болып табылады.
Бос жұмыс орындарының қысқа мерзімді болжамымен толығырақ сілтеме бойынша танысуға болады.